Duurzaam woordenboek

In de wereld van duurzaamheid en circulariteit wordt vaak over bepaalde termen gesproken. Maar wat betekent dat nou eigenlijk en wat is de context?

Cradle to Cradle is letterlijk vertaalt van de wieg tot de wieg. Dat betekent dat alle producten en processen een voedingsbodem zijn voor iets nieuws. Het is meer dan recyclen, je laat de wereld een stukje beter achter dan dat je haar aantrof. 

De centrale gedachte van de Cradle to Cradle-filosofie, is dat alle gebruikte materialen na hun leven in het ene product, nuttig kunnen worden ingezet in het andere product. Zonder verlies van kwaliteit. De aluminium poten van het Auping Essential bed zijn bijvoorbeeld eindeloos te recyclen, zodat er vervolgens een nieuwe stoelpoot van gemaakt kan worden. Zonder kwaliteitsverlies. Dat betekent dat bij het ontwerpen van producten ook al goed nagedacht moet worden over de demontage. De materialen moeten namelijk wel makkelijk te scheiden zijn.

De C2C-filosofie is gebaseerd op 3 basisprincipes:

1. Afval is voedsel
2. Gebruik zonne-energie
3. Stimuleer biodiversiteit

Concreet betekent dit het vermijden van schadelijke grondstoffen, laat materialen in een kringloop blijven (gesloten kringloop), voorkom verspilling, gebruik lokale mogelijkheden, gebruik duurzame energie, zet mensen in en verkoop het gebruik van het product en niet het eigendom ervan.

EPEA Nederland werkt aan de ontwikkeling van Cradle to Cradle oplossingen met bedrijven, overheden en NGO’s (Non-Gouvernementele Organisatie). EPEA begeleidt ook de Cradle to Cradle certificeringsaanvraag. Als een product Cradle to Cradle gecertificeerd is, dan weet je dat de kwaliteit geborgd is op het gebied van materiaalkeuze, hergebruik, invloed op mens, milieu en productieproces. Er zijn vijf niveaus van productcertificering (Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum) met als doel om de certificaathouder uit te dagen om steeds een niveau te stijgen (Bron:EPEA.nl).

Niaga® is een in 2014 opgericht samenwerkingsverband tussen het opstartende bedrijf Niaga® en DSM. Koninklijke DSM is een wereldwijd wetenschappelijk bedrijf dat actief is in gezondheid, voeding en materialen. Door zijn unieke competenties in Life Sciences en Materials Sciences te verbinden, stimuleert DSM economische welvaart, milieuontwikkelingen en sociale vooruitgang om voor alle belanghebbenden tegelijk duurzame waarde te creëren.

Niaga® heeft zich ten doel gesteld om alledaagse producten van meet af aan te herontwerpen. Het streven is om producten op een gemakkelijke en betaalbare manier volledig recyclebaar te maken, zonder hierbij in te boeten op kwaliteit of prijs. Het eerste product dat Niaga® heeft herontworpen was tapijt en er zullen nog vele andere volgen.

Een footprint (voetafdruk) staat in het verband van duurzaamheid voor het achterlaten van de gevolgen die ontstaan voor de wereld. Het woord is hier bedacht omdat een voetafdruk zichtbaar maakt waar iemand heeft gelopen. Op dezelfde manier staat een sustainable footprint voor de gevolgen van een organisatie voor andere mensen, de natuur, toekomstige generaties, de wereld. Hoe kleiner de footprint, hoe beter.

Op jaarbasis komt dit neer op 16 miljoen hectare, qua oppervlakte is dat 4 keer Nederland. Ontbossing zorgt jaarlijks voor 15% van de wereldwijde CO-2 uitstoot en speelt dus een belangrijke rol bij klimaatverandering. Daarnaast is 80% van alle dieren op de wereld afhankelijk van bos, net zoals miljoenen mensen die in het bos leven of werken (Bron: FSC) Toch is verantwoord bosbeheer niet internationaal in de wet geregeld. Daarom bestaan er wereldwijd verschillende systemen om de duurzaamheid te waarborgen. De twee belangrijkste zijn FSC en PEFC. Zij hebben beiden hetzelfde doel, alleen de weg er naartoe is anders.

FSC is een internationale organisatie en is de afkorting van Forest Stewardship Council. Het FSC-systeem zet zich in voor verantwoord bosbeheer wereldwijd. Dit betekent dat er op evenwichtige wijze rekening gehouden wordt met ecologische, sociale en economische aspecten die bij bosbeheer horen. Voorbeelden hiervan zijn

• dat het bos na de houtoogst tijd krijgt om te herstellen;
• in bossen met grote natuur en cultuurwaarden wordt niet geoogst;
• de rechten van de inheemse bevolking worden gerespecteerd en vastgelegd;
• bosarbeiders hebben goede werkomstandigheden (werktijden, loon, veiligheid, training);
• biedt werkgelegenheid aan en versterkt de lokale economie.

PEFC staat voor Programme for the Endorsement of Forest Certification en heeft hetzelfde doel als FSC. De verschillen tussen deze keurmerken hebben met name betrekking op de besluitvorming en de wijze waarop de certificatie is geregeld. Zo stelt FSC eigen standaarden op, waarbij de boseigenaar die wil worden gecertificeerd moet aantonen hieraan te voldoen (top-down). PEFC haakt als startpunt aan bij de bestaande wet- en regelgeving, aangevuld met criteria en normen voor duurzaam bosbeheer (bottum-up). Natuurlijk moet de standaard voldoen aan de meetlat van PEFC.

Het allerbelangrijkste is dat beide keurmerken zich inzetten voor verantwoord bosbeheer en te zorgen dat de oppervlakte gecertificeerd bos wereldwijd wordt vergroot. Want er is nog een wereld te winnen.